सुएझ कालव्यातील कोंडी सुटली पण महाकाय एव्हर गिव्हन जहाजाची सुटका नाहीच!

सुएझ : सुएझ कालव्यात अडकलेले महाकाय एव्हर गिव्हन हे मालवाहू जहाज सुमारे आठवडाभरानंतर 29 मार्चला दुसरीकडे हलवण्यात यश आले होते. यामुळे जगातील सर्वांत मोठी जलवाहतूक कोंडी अखेर सुटली होती. या कोंडीमुळे झालेल्या नुकसानीपोटी सुएझ कालवा प्राधिकरणाने 90 कोटी डॉलरची भरपाई या जहाजाच्या कंपनीकडे मागितली होती. कंपनीने ती न दिल्याने हे जहाज जप्त करण्यात आले आहे. यामुळे सुएझमधील कोंडी सुटली असली तरी एव्हर गिव्हनची अद्याप सुटका झालेली नाही.    

एव्हर गिव्हन हे 2 लाख टनांचे महाकाय जहाज 23 मार्चला सुएझ कालव्यात अडकले होते. आठवडाभरानंतर म्हणजेच 29 जुलैला अथक प्रयत्नांनंतर हे जहाज अखेर बाहेर काढण्यात यश आले होते. या जहाजामुळे आशिया आणि युरोपकडे दररोज जाणाऱ्या तब्बल 9.6 अब्ज डॉलरच्या मालाची वाहतूक थांबली होती. याचबरोबर सुएझ कालवा बंद पडल्याने इजिप्तला दररोज सुमारे 12 ते 15 दशलक्ष डॉलरचा फटका बसला होता. 

आता या नुकसानामुळे  सुएझ कालवा प्राधिकरणाने हे जहाज रोखून धरले आहे. एकप्रकारे हे जप्त केले असून, जहाजाच्या कंपनीकडे तब्बल 90 कोडी डॉलरची मागणी केली होती. कंपनीने ही नुकसान भरपाई देण्यास नकार दिल्याने हे जहाज कालवा प्राधिकरणाने जप्त केले आहे. दरम्यान, जहाजाची कंपनी शोई कायसेन कैशा, कालवा प्राधिकरण आणि विमा कंपनी यांच्यात यावर अद्याप चर्चा सुरू आहे. यातून तोडगा निघाल्यास या जहाजाची सुटका होणार आहे.    

अडकून पडलेल्या जहाजाला बाहेर काढण्यासाठी युद्ध पातळीवर प्रयत्न सुरू होते. सुरवातीला जहाजाचा कमी पाण्यात अडकून बसलेला पुढील भाग मोकळा झाला होता. तरीही कालव्यातून हे जहाज बाहेर काढणे अतिशय कठीण बाब होती. हे जहाज बाहेर काढण्याचे काम स्मिट सॅल्व्हेज ही कंपनी करीत होती. पुढील मोहिमेसाठी भरतीची प्रतीक्षा होती. भरती आल्यानंतर हे जहाज बाहेर काढण्यासाठी पुन्हा प्रयत्न सुरू झाले आणि अखेर ते यशस्वी झाले होते. जहाज पूर्णपणे सरळ होऊन ते सुएझ कालव्यातून पुढे रवाना झाले होते. 

एव्हर गिव्हन हे महाकाय जहाज 400 मीटर (1 हजार 300 फूट) लांबीचे आहे. या जहाजातील सर्वच्या सर्व कर्मचारी भारतीय आहेत. जगातील सर्वाधिक व्यग्र असलेला जलवाहतूक मार्ग या जहाजाने सुमारे आठवडाभर रोखून धरला होता. यामुळे दररोज 9.6 अब्ज डॉलरचा माल अडकून पडला होता. याचाच परिणाम होऊन अनेक जहाजे समुद्रात अडकून पडली होती. काही जहाजांनी लांबचा आफ्रिकेचा मार्ग स्वीकारला आहे. ही कोंडी अखेर सुटली होती.  

जागतिक जलवाहतुकीत महत्त्वाची भूमिका बजावणाऱ्या सुएझ कालव्यातील वाहतूक आता सुरळीत झाली आहे. जगातील १२ टक्के मालवाहतूक ही सुएझ कालव्यामार्गे होते. या कालव्यात एव्हर गिव्हन आडवे अडकल्याने हा मार्ग बंद झाला होता. यामुळे मार्गाच्या दक्षिण प्रवेशद्वाराजवळ सुमारे ३०० मालवाहू व तेलवाहू जहाजांची मोठी रांग लागली आहे. कोरोना संकटामुळे जागतिक पुरवठा साखळीवर परिणाम झाला आहे. यातच या जहाजामुळे व्यापारी जलवाहतूक ठप्‍प झाली. काही मालवाहू जहाजांनी पुढे जाण्यासाठी सुएझऐवजी आफ्रिकेतील दक्षिण भागातून जाणारा लांब पल्ल्याच्या व खर्चिक मार्गाचा पर्याय निवडला होता. 

Edited by Sanjay Jadhav